Değerli Okurlar, bu haftaki yazımın konusunu son zamanlarda çokça merak edilen ortak velayet hususuna ayırıyorum. Yazı yalnızca konu hakkında genel bilgi vermektedir. Kendi durumunuza uygun bir karar vermek için mutlaka bir uzmanla görüşmenizi tavsiye ederim.
Türk Hukukun’da önceleri ortak velayet hususu yabancı mahkemelerin verdiği kararların Türk Mahkemeleri’nde tanınması ya da tenfizi davalarında gündeme gelmekteydi. İnsan Hakları ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşme’nin Ek 7 No’lu Protokolü’nün onaylanmasının ardından Türk Mahkemeleri’nde de ortak velayete ilişkin kararlar verilmeye başlanmıştır. Buna imkan veren sözünü ettiğimiz Protokolün
” Eşler evliliğin sona ermesi durumunda, çocukları ile ilişkilerinde medeni haklar ve sorumluluklardan eşit şekilde yararlanırlar.” ifadelerini içeren 5.maddesidir.
Ortak velayetin nasıl düzenlendiği ve kimler için uygun olacağından önce velayet hakkının ne olduğu ve kapsamının ne olduğuna bir bakalım.
Velayet hakkı anne ve baba için hem bir yetki hem de bir yükümlülüktür. Velayet yetki olması bakımından velayet hakkını elinde bulunduran ebeveyne çocuğu hukuki işlemlerinde temsil etme yetkisi verir.Örneğin çocuğa ait bir malın satılıp satılmayacağı yahut çocuk lehine bağışlama yapılıp yapılamayacağı konusunda karar verme yetkisi velayeti elinde bulunduran ebeveyne aittir. Yükümlülük olması bakımından da çocuğun bakımı,beslenmesi ve korunması için gerekli tedbirleri almayı gerektirir.
Ortak velayette ise bu yetkiler anne ve baba tarafından birlikte kullanılıp yükümlülükler birlikte üstlenilir. Bu nedenle her iki ebeveynin de velayeti tek başına da yürütebilecek yeteneğe sahip olması gerekir. Anne veya babadan birinde velayetin kaldırılmasını gerektirecek nedenlerden (örneğin alkol, uyuşturucu bağımlılığı ) birinin bulunması halinde velayet görevini birlikte yürütemezler.
Ortak velayeti üstlenecek olan anne ve babanın birbirleri ile iletişim kurma ve işbirliği içinde olma yeteneği kaybolmamış olmalıdır. Çocuk için önemli kararları birlikte alacakları için çatışma halinde olmamaları gerekir. Aksi halde bu düzenleme çocuğun faydasına değil zararına sonuçlar doğurabilir. Ortak velayet düzenlemesi tarafların buna gönüllü olmasına bağlıdır.
Çocuğun boşanmadan sonraki hayata alışmasındaki en önemli etken çocuğun hayatında kararlılık ve sürekliliğin sağlanmasıdır. Velayetin ortak olarak düzenlenmesi halinde de çocuğun fiilen yanında kalacağı ebeveyn belirlenir ve diğer ebeveyn ile arasında kişisel ilişki tesis edilir.
Anlaşmalı boşanmada da çekişmeli boşanmada da uygulanabilecek bir velayet düzenlemesi şeklidir. Ancak velayet hususu kamu düzeninden olduğundan hakim tarafların yaptığı anlaşmaya çocuğun üstün yararı gerektiriyorsa müdahale edebilecektir. Değerli Okurlar, umarım faydalı olmuştur. İlginiz için teşekkür ederim, Sevgiler…
